Een van mijn guilty pleasures is de ziekenhuisserie “New Amsterdam” kijken. ‘Willen we dit weten?’, hoor ik u denken. Het is ook zeker niet mijn bedoeling om u te overtuigen ook te kijken. Maar als je door de geromantiseerde plots heen kijkt, dan zijn er twee dingen die opvallen: Max Goodwin, de medisch directeur van een ziekenhuis in New York, daagt de gevestigde orde uit. En hij denkt vanuit het belang/perspectief van de patiënt, zo haalt hij de mensen niet naar het ziekenhuis maar brengt de zorg naar hen toe, dichtbij hun persoonlijke leefwereld. Zijn motto: How can I help? Dat inspireert mij.
Rekening houden met een andere tijdsgeest
Wat zou ik doen als ik het voor het zeggen had in het equivalent: "Pensioenfonds New Amsterdam”? Op welke vlakken zou ik de gevestigde orde uitdagen? En hoe zou ik de pensioenen dichter bij de deelnemers brengen? Pensioenen gaan over een financieel goed verzorgde oude dag. Er wordt hard gewerkt aan het pensioenstelsel om dit technisch weer toekomstbestendig te krijgen. Maar kijken we daarbij niet te veel vanuit het verleden naar de toekomst en heerst er inmiddels niet een andere tijdsgeest waar we rekening mee moeten houden? Of doen we dat al door bijvoorbeeld de doorsneepremie af te schaffen en daarmee een stuk solidariteit? De nadruk ligt misschien te veel op de techniek en de pot met geld. Ligt de sleutel in het bevorderen van de solidariteit tussen generaties als het gaat over duurzaamheid, betere leefomgevingen, gezonder klimaat en bijvoorbeeld betaalbare middenhuur- of starterswoningen.
Kansen van omdenken verkennen
Als ik Max zou zijn, of in mijn geval Maxie van "Pensioenfonds New Amsterdam” dan zou ik de goede oude dag breder trekken dan alleen een pot met geld. Dus naast het sleutelen aan het stelsel tot een nieuw pensioencontract nog iets toevoegen waardoor het onderscheidend vermogen van een ‘gewoon’ bancair product versterkt wordt. Door de latente capaciteit van verbinden, dat in pensioenfondsen sluimert, te gebruiken. Door aan te sluiten bij behoefte van deelnemers, niet bij hun behoefte over 20-40 jaar, maar bij die van nu. Ik zou de invloed van ‘New Amsterdam’ ook maatschappelijk inzetten. Nieuwe vormen van solidariteit bedenken en op die manier toegevoegde waarde creëren en daarmee blijvend bestaansrecht. Dat hoeft niet groots te zijn maar dat kan klein beginnen door gemak te brengen bijvoorbeeld met instructies over zorg aanvragen voor ouderen of voor kinderen van gepensioneerden of tips over een duurzamer huishouden.
Pensioenfondsen kunnen echt het verschil gaan maken.
Kijk ik er naar als pensioenjurist dan zie ik vooral allerlei belemmeringen. Kijk ik als changemaker dan zie ik vooral mogelijkheden. Niet alles zal haalbaar zijn, maar als we de mogelijkheden, behoeften en de kansen van omdenken niet verkennen gebeurt het nooit. Ik ben er van overtuigd dat als we deze weg durven te verkennen en oude wetmatigheden deels durven loslaten of ombuigen, we een extra dimensie aan het collectieve karakter van pensioenfondsen kunnen toevoegen. Maar ik denk ook dat het een manier is om dichter bij deelnemers te komen en je daarmee vertrouwen terug kan winnen. Dit corona tijdperk èn de opkomst van coöperaties laat in ieder geval zien dat solidair zijn nog steeds van deze tijd is.